پایه های شاخص اسلام و مسلمانی

صحیحه فضیل بن یسار،عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: بُنِیَ الْإِسْلَامُ عَلَى خَمْسٍ عَلَى الصَّلَاةِ وَ الزَّکَاةِ وَ الصَّوْمِ‌ وَ الْحَجِّ وَ الْوَلَایَةِ وَ لَمْ یُنَادَ بِشَیْ‌ءٍ کَمَا نُودِیَ بِالْوَلَایَةِ فَأَخَذَ النَّاسُ بِأَرْبَعٍ وَ تَرَکُوا هَذِهِ یَعْنِی الْوَلَایَةَ1.(الکافی- جلد2- صفحه18)

بنای اسلام بر پنج چیز است: صوم و صلاه و حج و زکات و ولایت و به هیچ یکی از آن پنج تا آنگونه تاکید نشده که به ولایت تاکید شده ولکن (عموم) مردم به چهارتای اولی روی آورده اند و ولایت را رها کرده اند.

تگ نگاشت ها:

1-جامعه متوازن و رشد یافته مبتنی بر فرهنگ اسلامی جامعه ای است که در عین ارتباط عمیق با خداوند در قالب اقامه نماز و انجام خودسازی های دیگر از قبیل روزه و حج، از وضعیت اقتصادی و معیشتی جامعه نیز باخبر است و برای بهبود آن تلاش می کند و قدم برمی دارد. (نماز و زکات همسایه یکدیگرند و هریک بدون دیگری قبول نیست)رسیدگی به محرومان خود از دینداری به شمار می آید.

2-اقامه نماز به عنوان فصل مشترک در همه روایاتی که سنگ بنای ساختمان زیبای دین در آن یاد شده ، دیده می شود.(روایات نقل شده در منابع سنی و شیعه) و این نکته بیانگر شاخص بودن اقامه نماز در دینداری مسلمانان به شمار می آید.

3- نماز از احکام اولیه اسلام است و سابقه تشریع آن به آغاز بعثت پیامبر خاتم بر می گردد.2.

4 اسلام همان تسلیم فرمان پروردگاربودن است که مجموعه کامل آن به وسیله حضرت محمد صلی الله علیه وآله در اختیار انسان قرار گرفته است . پذیرش مجموع آن اسلام است ،اسلام فاقد هر یک از نماز و روزه و زکات و حج و ولایت اسلام کامل نیست این ساختمان نازیبا و نامطمئن است.

5-الگوی عملی انجام صحیح فرامین خداوند ،وجود انسان کامل و رهبری معصوم علیه السلام است .بنابر این مدیریت رشد و سامان بخشی ارتباطات چهارگانه بشری (ارتباط با خود،خالق،همنوع،طبیعت )با انسان کامل و ولایت رهبری منصوب از طرف خداوند است.

6- با مضمون و محتوای روایت فوق ، روایات فراوانی با تعابیر متفاوت ولی نزدیک به هم در منابع شیعی وجود دارد. به اندازه ای که می توان گفت این روایت "مستفیض"3. است. و درعمده روایات اهل سنت موضوع "ولایت" به عنوان یکی از زیر بناهای اسلام دیده نمی شود و به جای آن شهادت به یگانگی خداوند و رسالت حضرت محمد صلی الله علیه وآله ذکر شده است.4.

7- همانطور که نمی توانیم بر روی شن و ماسه و زمین های سست ساختمانی ماندگار و بی خطر بنا کنیم ،انجام عبادات ناقص وظاهری و با انگیزه های غیر خدایی نیز خطر آفرین و دور کننده ما از هدف اصلی آن (که رشد و بالندگی انسان است) می شود.

8-برای داشتن یک ساختمان محکم و ماندگار و زیبا و آرامش بخش از نقشه مهندسی درست علمی ، مصالح و مواد درجه یک و سالم و مهندس آگاه و مجرب استفاده می کنیم. برای اقامه یک نماز خوب باید به پیش نیازها ی آن توجه کنیم ،به زمان و نحوه و کیفیت حضور وانجام آن دقت داشته باشیم .به تعهدات نمازخوانی درارتباطات فردی و اجتماعی پایبند باشد. به چگونگی قرائت و آداب درونی و بیرونی نمازتوجه کند. به چرایی انجام آن و مسائلی که انسان را در درست به جای آوردن آن رشد و تعالی می بخشد بیاموزد و اندیشه کند .

 

بیشتر بیابیم:

1. صحیحه زراره"عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: بُنِیَ الْإِسْلَامُ عَلَى خَمْسَةِ أَشْیَاءَ عَلَى الصلاة و الزکاة وَ الْحَجِّ وَ الصَّوْمِ وَ الولایة قَالَ زرارة فَقُلْتُ وَ أَیُّ شَیْ‌ءٍ مِنْ ذَلِکَ أَفْضَلُ فَقَالَ الولایة أَفْضَلُ لِأَنَّهَا مِفْتَاحُهُنَّ وَ الْوَالِی هُوَ الدَّلِیلُ عَلَیْهِن. امَا لَوْ أَنَّ رَجُلًا قَامَ لَیْلَهُ وَ صَامَ نَهَارَهُ وَ تَصَدَّقَ بِجَمِیعِ مَالِهِ وَ حَجَّ جَمِیعَ دَهْرِهِ وَ لَمْ یَعْرِفْ ولایة وَلِیِّ اللَّهِ فَیُوَالِیَهُ وَ یَکُونَ جَمِیعُ أَعْمَالِهِ بِدَلَالَتِهِ إِلَیْهِ مَا کَانَ لَهُ عَلَى اللَّهِ جَلَّ وَ عَزَّ حَقٌّ فِی ثَوَابِهِ وَ لَا کَانَ مِنْ أَهْلِ الْإِیمَانِ" (دعائم الاسلام ح 15)

‌ زراره سوال کرد که کدام یک از اینها افضل و بهتر اینهاست. فرمود ولایت برای اینکه ولایت کلید این اعمال است و نماز بی ولایت بی نمازی است و عبادت نیست،‌ نوعی حقه بازی است. والی دارای ولایت اللهی راهنما به سوی حقیقت این عبادت است. اگر کسی شب زنده دار و روز بپادار نماز باشد و حجش مستمر و صدقه فراگیر، بدون ولایت ثوابی از خدا طلب نمی کند و اهل ایمان نیست.

امام صادق علیه السلام:

أثافِیُّ الإِسلامِ ثَلاثَةٌ: الصَّلاةُ، وَالزَّکاةُ، وَالوِلایَةُ، لا تَصِحُّ واحِدَةٌ مِنهُنَّ إلّا بِصاحِبَتَیها؛

( الکافی: ج ۲ ص ۱۸ ح ۴)

سه چیز، سنگِ بناى اسلام‌اند: نماز، زکات و ولایت، و هیچیک جز به همراه بقیّه درست نیست.

1. تشریع نمازهای پنجگانه، همزمان با جریان معراج پیامبر (ص) و قبل از هجرت رسول بین سالهای پنجم و دهم بعثت بوده است. (وسائل الشیعه، کتاب الصلاة، باب 2، باب وجوب الصلوات الخمس، ج 4، ص 10)
2. در اصطلاح به حدیثی گفته می شود که راویان آن بیش از سه نفر و کمتر از حد تواتر باشد.

1. عن أبی عبد الرحمن عبد الله بن عمر بن الخطاب رضی الله عنهما قال : سمعت رسول الله صلى الله علیه وسلم یقول : ( بنی الإسلام على خمس : شهادة أن لا إله إلا الله ، وأن محمدا رسول الله ، وإقام الصلاة ، وإیتاء الزکاة ، وحج البیت ، وصوم رمضان ) الحدیث 7 / صحیح البخاری